‘Balkenende dreigde met val kabinet’
Als er één dossier is waar je als journalist slapeloze nachten van krijgt, dan is dat die van de Joint Strike Fighter wel. Het vliegtuig zelf heeft amper gevlogen, maar als de politieke partijen er één in hun bezit hadden gehad zou er van Tweede Kamer niets meer resten dan een rokende ruïne. Want een miljardenproject dat de belastingbetaler veel geld gaat kosten, behoort in het parlement tot in de puntjes bevochten of verdedigd te worden. En dat moet prima kunnen in een duaal stelsel, waarbij de Kamer controleert en het kabinet vrij van partijpolitieke grillen besluiten in het belang van het land neemt. Toch?
Heel lang leek het erop dat de JSF een uitgemaakte zaak was, beklonken in het regeerakkoord en gedragen door een parlementaire meerderheid. En toch, heel even, leek de wind onder regie van de PvdA te draaien in het nadeel van het Amerikaanse vliegtuig. Met kritische woordvoerder Angelien Eijsink als leidsvrouw vuurde de PvdA-fractie samen met de oppositie in de kamer zoveel vragen op staatssecretaris Jack de Vries af, dat deze een steekkar nodig had om de antwoorden naar de Kamer te brengen.
Blijkbaar waren de antwoorden niet voldoende om de informatiehonger van de kritische partijen te stillen en dus werd er – zo blijkt uit het weblog van Jack de Vries – een groter drukmiddel uit de kast getrokken in aanloop naar een cruciaal debat. Zo schrijft Jack de Vries in zijn laatste weblog:
“Wanneer het niet de minister-president zelf was geweest die de positie van het hele kabinet daadwerkelijk ter discussie wilde stellen vanwege deze kwestie, dan had ik dit compromis niet kunnen sluiten.”
Het compromis, waarmee geen testtoestel wordt gekocht maar wel een contract wordt afgesloten, kon dus niet anders dan met zware politieke druk door CDA-partijgenoot Balkenende worden afgedongen. Laten we wel zijn, uiteindelijk is ook niemand (naast de virtueel zetelrijke PVV) gebaat bij een kabinetscrisis tijdens een economische crisis.
“De praktische houding van Jan de Koning (politicus die Jack de Vries in zijn weblog beschrijft, red.) alleen was echter niet genoeg om er deze week uit te komen, daar had ik ook een andere CDA-politicus voor nodig, namelijk Jan Peter Balkenende.”
Je zou vermoeden dat er hier een stevig potje partijpolitiek is bedreven, waarbij de uiteindelijke winnaar zich nu profileert.
“Jan Peter Balkenende is een echte Zeeuw die ook bij een zware storm recht op blijft staan. Kortom, een dijk van een vent.”
Los van de discussie in de Kamer over welk vliegtuig nu uiteindelijk beter is (Saab of JSF), heeft het ministerie van Defensie zijn voorkeur allang gegeven. Defensie geeft deze aan de Joint Strike Fighter, omdat dit vliegtuig mee kan doen in het hoogste geweldsspectrum en de vliegers en troepen het beste zou beschermen. Vanuit Defensie kan ik die keuze begrijpen, maar dat zit anders met het politieke akkoord dat door de coalitie is genomen. Want is dat een keuze voor de veiligheid van Defensie en de vliegers geweest of een keuze voor de veiligheid van de coalitiepartijen?
