Het luciferdoosje waar het allemaal mee begon

Dit doosje kreeg ik als erfstuk van mijn opa, die in 2001 overleed. Het is slechts karton, iets beschadigd, maar ik vond het toen al bijzonder. Alhoewel leeg is dit doosje vol van verhalen. Mijn opa had er al eens over verteld. Ze verkochten deze in 1956 deur aan deur om geld in te zamelen voor de bouw van ziekenhuis De Sionsberg. Hoe actueel is dit doosje nu: Steunt staat er pontificaal boven.

Aanrijtijd
Mijn opa Johann Stellema was directeur van een garagebedrijf dat vroeger ook de ambulances in dienst had. Het bedrijf verhuisde uit het hart van de stad naar de rand, mede om niet afhankelijk te zijn van de bruggen die af en aan opengaan in de zomer. Daarmee verkortte hij de aanrijtijd naar de patiënt en het ziekenhuis in Dokkum. Die aanrijtijd is nu weer langer geworden sinds de spoedeisende hulp in Dokkum enkele jaren geleden werd gesloten ten gunste van het MCL in Leeuwarden.

De Sionsberg. Ik ben er geboren en dat geldt voor veel Noordoost-Friezen. Mensen zijn er gered maar ze zijn er ook overleden. Het is een ziekenhuis vol verhalen. Veel goede, soms slechte. Maar hoe je het wend of keert, het ziekenhuis heeft een belangrijke functie in de streek. En nu is het failliet.

De wijzende vinger: terecht of onterecht?
De wijzende vinger gaat naar de verzekeraar. Misschien terecht, misschien onterecht. In ieder geval onterecht omdat het handelt vanuit het oogpunt van efficiency. We willen allemaal goedkopere zorg. We hebben gekozen voor marktwerking in de zorg. En onterecht omdat er managers hebben gezeten die met toestemming van de organisatie vele honderdduizenden euro’s aan premies en vergoedingen hebben meegenomen. Er is sprake geweest van slecht bestuur. Is de wijzende vinger dan wel terecht?

Wellicht, als zou blijken dat het ziekenhuis willens en weten de nek om is gedraaid, zoals ingewijden al jarenlang roepen. Afdelingen die werden gesloten waardoor patiënten naar ziekenhuizen tientallen kilometers verderop moeten en waardoor de verzekeraar nu kan roepen dat ‘De verzekerden kiezen voor andere ziekenhuizen’ en de omzet flink is gedaald. Het is een kip en ei discussie waarin bewijs voor de aantijgingen ontbreekt. Je kan je hoe dan ook afvragen wat dit betekent voor het welzijn van de patiënten in de uitgestrekte regio.

Het is voor een deel ook een emotionele discussie. De Noordoost-Friezen hebben het gevoel dat er iets wordt ontnomen wat van hen is. En dat is niet geheel onterecht. Want het is ontstaan uit eigen geld, uit eigen wil en uit de noodzaak om een zorgvoorziening in de buurt te hebben.

‘Steunt!’
Ik kijk naar dat oude luciferdoosje. STEUNT staat er groot op. Het straalt vitaliteit uit, ondanks de leeftijd en staat van het karton. Dit kleine dingetje stond in 1956 aan de basis van iets groots. Er viel iets te winnen. De zijkanten zien er nog ruw uit, alsof het schreeuwt om er een lucifer langs te strijken. Misschien heeft dit doosje nog steeds een functie: om het vuur aan te wakkeren onder de bevolking. De artsen willen een doorstart, met steun van de bevolking. Waarom zou je dat kunstje van 1956 niet nog een keer kunnen flikken?